Interbank olarak adlandırılan, bankalar arası para piyasası, ülkemizde merkez bankası tarafından organize edilir. Aslında tüm dünyada uygulanan sistem, iki bankanın iletişime geçerek, gerekli olan parasal işlemleri aralarında yapmalarıdır. Ancak ülkemizdeki güven ortamından dolayı, merkez bankası bu tür işlemlerde aracı olmaktadır. Peki, bankalar arası para piyasası dediğimiz zaman, tam olarak neyi kastetmekteyiz?
Makale İçeriği
Interbank Nedir?
İngilizce tam açılımı Interbank foreign exchange market olarak geçen bu sistem için en çok interbank nedir sorusu gelmektedir. İnterbank, bankalararası piyasa olarak tanımlanabilmektedir. Bu açıklama doğrultusunda bankalar, Interbank aracılığıyla doğrudan veya elektronik ortamdaki aracılar sayesinde iletişime geçip anlaşabilmektedirler. İnterbank faiz oranı da muhtelif sebeplere ve ortam şartlarına göre değişkenlik göstermektedir. Interbank döviz kurları hakkında detaylı bilgi almak için güncel oranları takip etmek ve ilgili bankaların resmî internet sitelerinden bilgi almak gerekmektedir.
Bankalar Arası Para Piyasası Nasıl İşlemektedir?
Interbank para piyasası nedir sorusunun cevabını verdikten sonra sitemin işleyişi hakkında da bilgi verelim. Sistem tamamen fazla olan kaynakların paylaşımı üzerine kuruludur. Fon fazlası olan bankalar, diğer bankalara bu fazla olan fonları, aralarında yaptıkları protokoller doğrultusunda verirler.
Bankalar arasında yapılan fon paylaşımı, gecelik faiz oranları uygulanarak gerçekleşmektedir. İki bankanın aralarında anlaşması ile gecelik faiz oranları belirlenir. Ancak ülkemizde gecelik faiz oranlarına, merkez bankası karar verir ve iki banka arasındaki işlemin faiz oranını belirler.
Bankalar Arası Para Piyasası İşlemlerinde Merkez Bankası Rolü
Merkez bankası, iki banka arasında yapılan alışverişler için, kendisine teminat olarak, bankalardan hazine kâğıdı ister. Hazine kağıdı, işlem yapan iki taraftan da teminat olarak alınır. İşlem sona erdiğinde teminatlar, bankalara geri iade edilir.
Yapılan işlemlerden doğacak olan yüksek ya da düşük faiz oranlarında, merkez bankası kendi kotasyonunu devreye sokar. Bu işlemlerde merkez bankası kotasyonları, “*” simgesi ile belirtilir. Normalde dünyada yapılan uygulama, iki bankanın aralarında yapmış olduğu protokollerde belirlenen faiz oranlarıdır. Yani faiz oranlarına, bankalar kendileri karar verirler.
O/N 80/85 gibi bir kotasyonun anlamı, kotasyon işlemi yapmak isteyen bankanın, %80 faiz oranı ile fon almak istediğini ve bu fonu %85 faizle satmak istediğidir.
Son günlerde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) hakkında birçok spekülasyon olduğu ise doğrudur. Zira TCMB, bağımsız bir kuruluştur. Banka, ulusal olarak Türkiye’nin topyekûn hepsini temsil ettiğinden dolayı, işinin ehli uzmanlar tarafından yönetilmelidir. Siyasîlerin, askerin ya da başkaca herhangi bir zümrenin emrine girmemesi gereken Merkez Bankası, bu hâliyle para politikalarını da belirlemelidir. Ancak aksi bir durumda, tahmin edileceği ve günümüzde yaşandığı gibi döviz artışı gözlemlenebilir. Bu durumdan geri dönüş de son derece zor olmaktadır.
TCMB, bağımsızlığını aynı zamanda özerk bir kuruluş olmasına da bağlamaktadır. Bu anlamıyla Türkiye Cumhuriyeti’nin en önemli kurumlarından biri de, hiç şüphesiz Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’dır.
merkez bankasının bankalar arası para akışında bu derece etkin rolü olduğunu bilmiyordum. ama güven ortamı ve piyasa koşulları açısından son derece olması gereken bir durum olduğu da esasen ortada