Her bireyin bildiği ve çok eski çağlardan beri insanoğlunun kullandığı bir metal olan altın, değerini hiçbir zaman kaybetmemiştir. Bu özelliği ile altın, para alışverişinde temel ölçüt olarak belirlenmiştir. Türk kültüründe ise bilhassa düğünlerde, sünnetlerde ve benzeri kutlamalarda kullanılan altın, değişkenlik gösteren bir değer yapısına sahiptir. Söz konusu değişkenlik kapsamında altın fiyatlarını etkileyen faktörler nelerdir?

Altın Nedir?

Kimyasal anlatımı baz alırsak altın, Au simgesiyle gösterilen bir elementtir. Au sembolü, Latincede parıldayan ya da ışıldayan anlamına gelen Aurum sözcüğünün kısaltması olarak gösterilmiştir. Bununla birlikte altın, asitlere karşı çok dayanıklı ve parlak sarı renktedir. Ademoğlunun en eski çağlardan bu yana dikkatini cezbetmiş olan altın, aynı zamanda ağır bir metal olarak lanse edilebilir. Bunun dışında kolay kolay sudan ve havadan etkilenmeyen altın, hiçbir zaman kararmaz ve paslanmaz. Altının bir diğer avantajı ise eritilmiş hâldeyken çok rahatlıkla işlenebilmesi ve ona biçim verilebilmesidir. Bu şekilde altın ziynet eşyası olarak (küpe, bilezik, kolye vs.) kullanılabilir. Tüm bu özellikler altının insanlık için en değerli metallerden biri hâline gelmesini sağlamıştır. Peki, altın fiyatlarını ne etkiler?

Altın Fiyatları

Altın fiyatları çeşitli faktörlere göre değişkenlik göstermektedir. Bu durumda altın fiyatlarını ne belirler? Bilhassa evlenecek gençler için çok önemli bir husus olan altın fiyatları, gram altın, çeyrek altın, yarım altın, ata altın, cumhuriyet altın ve reşat altın gibi farklı çeşitleri barındırmaktadır. Altın fiyatlarını günlük olarak takip etmek gerekir. Zira altın hem yatırım aracı hem de bahsettiğimiz gibi düğünlerde yardımlaşma aracı olarak kullanılmaktadır.

Altın Fiyatlarını Etkileyen Faktörler Nelerdir?

Ekonomistler, altın fiyatlarının birçok faktör karşısında değişkenlik gösterebildiğini ifade etmektedir. Öte yandan uzmanlar, altın fiyatları ile hisse senedi kazançlarının ve Amerikan dolarının ters orantılı olduğunu beyan etmektedir. Bununla birlikte altın ile enflasyon ve petrol fiyatlarının ise doğru orantılı bir ilişkisi bulunmaktadır. Altın fiyatları konusunda şu ögeleri ele alabiliriz:

1. Arz ve Talep
2. Enflasyon
3. Para Politikaları
4. Para Birimi Hareketleri
5. Ekonomik Veriler
6. Devlet Rezervleri
7. Belirsizlik
8. Parasal Genişleme

Arz ve Talep

Her ekonomik araçta olduğu gibi altında da arz ve talep dengesi son derece önemlidir. Bu, şu anlama gelmektedir. Bir mala ya da metaya, hizmete olan rağbet ne kadar artarsa, onun fiyatı da o kadar yükselişe geçer. Fakat burada dikkat edilmesi gereken mesele, arzın da talebe binaen düşük kalmasıdır. Kısacası arz düşük ve talep çoksa, o ürünün fiyatı artacaktır. Altın fiyatlarını etkileyen faktörlerin başında bu nedenle arz ve talep gelmektedir.

Enflasyon

Ürün ve hizmet fiyatlarının hissedilebilir bir şekilde artışı anlamına gelen enflasyon da altın fiyatlarını etkileyen ana faktörlerden biridir. Buradan hareketle diyebiliriz ki artışa geçen enflasyon oranı, altın fiyatlarını da doğru orantı ile etkiler. Buna göre altın fiyatları da enflasyonun artmasıyla yükselişe geçer.

Altın fiyatları, dolar kuru fiyatları ile de doğrudan ilişkilidir. Bu nedenle para politikaları kararları ve Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Merkez Bankası (FED) konuşmaları da altın fiyatlarını etkilemektedir. Zira para politikaları kararı ile faiz oranları belirlenmektedir. Faiz oranları ise yatırımcılar için karar verme mekanizmalarını ortaya koyar. Örneğin yatırımcılar, daha çok kâr etme güdüsüyle altın alarak borç verme durumlarını güçlendirebilirler. Bu da altın fiyatları üzerinde etkili olacaktır.

Senede 8 defa toplantı yapan Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) ABD’nin ekonomik olarak nasıl bir yol izleyeceğini belirler. Aldığı para politikası kararları ile faizler konusunda önemli adımlar atılır. FOMC’un sunduğu kararlar, altın piyasasına doğrudan etki eder.

Para Birimi Hareketleri

Altın fiyatları ile ters yönlü orantısı bulunan para birimi hareketleri de dolar bazlı olarak ele alınmalıdır. Zira altın fiyatları, dolar kuru üzerinden belirlenmektedir. Böylece ABD dolar kurunun düşüşe geçmesi, altın fiyatlarının daha da yükselişe geçmesine sebep olacaktır. Bir diğer ifadeyle doların düşüşüyle birlikte dünya üzerinde kullanılan diğer para birimi ve değerli emtialar da yükselişe geçmektedir. Bunun en bariz örneği olarak 2016 senesindeki doların düşüşü gösterilebilir. Söz konusu yıl içerisinde doların düşüşü, altının yükselişine ön ayak olmuştur.

Ekonomik Veriler

Mevcut durum ile olabilecek ekonomik verilerin de altın fiyatlarına etkisi bulunmaktadır. Bu ekonomik verilerin en dikkat çekici olanı hiç şüphesiz Amerika Birleşik Devletleri’nin verileridir. Belirli periyotlar dâhilinde kamuoyu ile paylaşılan üretim verileri, ücret verileri, iş gücü istatistikleri, GSYİH gibi veriler, ekonomik gösterge açısından önemli bir kriterdir. Özetle, ABD ekonomisinin güçlü olması, altın fiyatlarının da düşüşe geçmesine sebep olacaktır. Bu durum, fırsat maliyeti etkenini de harekete geçirebilir.

Fırsat maliyeti, mevcuttaki bir malın üretiminden kaçınılarak başkaca bir mala yönelme hareketidir. Bu mal, bir kazanç metası da olabilir. Temel kural, bir metadan vazgeçilerek onun en iyi alternatifini bulmaktır.

Devlet Rezervleri

Ülkelerin merkez bankalarında bulunan altın rezervleri, fiyatların belirlenebilir bir ölçekte bulunmasına yardımcı olmaktadır. Günümüzde ABD, Portekiz, Yunanistan, İtalya, Fransa ve Almanya gibi ülkeler rezervlerini altın olarak tutmaktadır. Söz konusu ülkelerin merkez bankaları tarafından satılan metadan daha çok düzeyde altın alınıyorsa, altın fiyatları da bu denli artışa geçiyor demektir.

Belirsizlik

Altın fiyatlarını belirsizlik durumu da önemli kertede etkilemektedir. Zira istikrarsızlık ya da sosyal ve siyasi belirsizlik ortamı, altın fiyatlarını değişkenliğe götürebilir. Örneğin seçimlerin sürekli yenilenmesi gibi belirsiz ortamlar, altın fiyatlarında yatırıcımlara yönelik psikolojik bir baskıdır ve bu nedenle fiyatların değişkenliği söz konusu olabilir.

Parasal Genişleme

Ülkelerin merkez bankaları, para arzını yükseltmek adına birtakım tedbirler almaktadır. Bu tedbirler arasında menkul kıymet alımı da bulunmaktadır. İşte parasal genişleme, merkez bankasının bu yönelimini ifade etmektedir. Bir diğer deyişle de bankaları daha çok para niteliği ile borçlandırarak para arzını yükseltmeyi umut eder. Bu durum faiz oranlarını düşürür ve yatırımcıların iştahını kabartır. Yatırımcılar ise düşük faizi fırsat bilerek altın alabilir.

Altın fiyatlarını etkileyen faktörler temel olarak bu şekilde listelenmiştir. Bunlar dışında birçok yan unsur da doğal olarak altın fiyatlarını doğrudan ya da dolaylı olarak etkilemektedir. Günümüzde evlenecek çiftler çeyrek altın ya da bilezik gibi altın metalı ürünlerin fiyatlarını bilmek zorundadırlar. Dolayısıyla altın fiyatları ne olur yorum incelemelerini okumaktadırlar. Makalemizde, bu konu hakkında bilgi derleyerek kendi altın yorumu analizinizi yapmanıza fayda sağlamayı umduk.

Konunun daha detaylı anlaşılabilmesi için Ayhan Topcu tarafından hazırlanan Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Araştırma Raporu olan Altın Fiyatlarını Etkileyen Faktörler Nelerdir başlıklı incelemeyi okumanızı öneririz.